İş sözleşmeleri TL’ye çevrilecek
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yayımladığı TL ileyapılması zorunlu sözleşmeler tebliği çalışma hayatını da etkiliyor. Buna göreTürkiye’de yerleşik kişiler arasında yapılacak iş sözleşmeleri döviz üzerindenya da dövize endeksli olmayacak. Yapılmış sözleşmeler de yenilenecek.
TÜRK Lirası’nın değerinin korunması içindöviz üzerinden yapılan sözleşmelerin 30 gün içinde TL’ye dönüşmesine yönelik,13 Eylül’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararnamesi sonrası okuyuculardan, işsözleşmelerinin de TL’ye dönüşüp dönüşmeyeceği konusunda çokça soru aldım.Kararnamenin uygulama esasları ve bazı istisnaların tanınıp tanınmayacağınetleşmediği için de bugüne kadar bu konuya değinmedim. Ama şimdi netleşti.Resmi Gazetede yayımlana Hazine ve Maliye Bakanlığı tebliğ ile TL ile yapılmasızorunlu sözleşmeler ve istisnalar netleşti. Hangi iş sözleşmeler TL’yeçevrilecek, hangileri çevrilmeyecek anlatayım.
YÖNETİCİLERİETKİLEYECEK
Ama önce şunu belirteyim; İş Kanunu’na göremaaş, prim, ikramiye gibi her türlü ödemeler TL ile ya işyeri tarafından ya daişyerinin açacağı banka hesabına ödenir. İşveren ile çalışan arasındaki işsözleşmesi ister dolar ister Euro olsun, döviz üzerinden yapılabilir ancaködeme o günkü kur üzerinden TL ile yapılmak zorunda. Kanunda yazan bu, ancakuygulamada farklı olduğu herkesçe malum. Daha açık bir anlatımla işsözleşmelerinin de döviz ile yapıldığı, maaşların da döviz üzerinden ödendiğidurumlar var.
Gelelim, yeni düzenlemenin çalışma hayatındaneleri değiştireceğine. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yayımladığı tebliğegöre, Türkiye’de yerleşik kişiler, kendi aralarında yapacakları işsözleşmelerinde, sözleşme bedelini ve bu sözleşmeden kaynaklanan ödemelerinidöviz cinsinden ya da dövize endeksli yapamayacaklar. Yani, bundan sonraişveren ile çalışan arasında iş sözleşmeleri döviz üzerinden yapılamayacak,maaşlar da dövize endeksli olmayacak. Ancak bu iş sözleşmesi yurtdışınıkapsıyorsa döviz ile yapılabilecek.
KİMLERİSTİSNA TUTULDU?
Yeni uygulamaya göre, Türkiye’de yerleşikolup da Türk vatandaşı olmayan kişiler iş sözleşmelerini döviz üzerindenyapabilecek, ödemelerini de döviz cinsinden ya da dövize endeksli alabilecek.Bu da şu anlama geliyor, Türkiye’de çalışan ve oturan yabancı bir kişiçalıştığı şirketle iş sözleşmesini döviz cinsinden yapabilecek ve ödemesini dedöviz üzerinden ya da dövize endeksli TL ile alabilecek. İstisna bu kadar dadeğil. Yine tebliği göre dışarıda yerleşik kişiler, Türkiye’de bulunan şube,temsilcilik, ofis, irtibat bürosu, doğrudan veya dolaylı olarak yüzde 50 veüzerinde pay sahipliklerinin bulunduğu şirketler ile serbest bölgedekifaaliyetleri kapsamında serbest bölgelerdeki şirketlerin taraf olduğu işsözleşmeleri de döviz üzerinden yapılabilecek ve ödemeler döviz veya dövizeendeksli olabilecek.
Özetle, yeni uygulamaya göre bundan sonraTürkiye’de çalışan Türk vatandaşı olan kişiler artık iş sözleşmelerini dövizüzerinden yapamayacaklar. Örnekle anlatayım. Örneği de okuyuculardan gelensorular üzerinden vereyim. Ahmet Bey, Türkiye’de yabancı bir şirketteyöneticilik yapıyor ve iş sözleşmesini de dolar üzerinden yapmış ve maaşının daher aybaşında dolar üzerinden o günkü kurun karşılığı olarak alıyor. Yeniuygulamaya göre Ahmet Bey, artık iş sözleşmesini TL üzerinden yapmak zorunda.Ancak Ahmet Bey, o şirket adına yurtdışında görev yapacaksa sözleşmesini dövizüzerinden yapabilir.
ANLAŞMASAĞLANAMAZSA NE OLACAK?
Yeni düzenlemeye göre istisna kapsamındaolmayan iş sözleşmelerinin TL olarak yeniden düzenlenmesi gerekiyor. Yani,Türkiye’de yerleşik kişilerin iş sözleşmeleri eğer döviz üzerindense karşılıklıanlaşılarak TL’ye çevrilmesi gerekiyor. Sözleşmenin şartları ve ücret tutarıüzerinde anlaşmaya varılırsa sorun yok; varılamazsa 2 Ocak 2018 tarihinden önceyapılan iş sözleşmelerindeki döviz bedelinin TL’ye çevrilmesinde, 2 Ocak’takiMerkez Bankası efektif satış kuru esas alınacak ve her yıl Türkiye İstatistikKurumu’nun (TÜİK), TÜFE artışına göre de ayarlama yapılacak. Tabi, taraflarfarklı bedellerin üzerinden de aralarında anlaşabilirler.
Hürriyet