GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

BÜYÜK MÜKELLEFLER VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI

Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü

Tarih        : 24.04.2018

Sayı          : 64597866-125.08-9661                                                                                                    

Konu        : Hızlı Geçiş Sistemine (HGS) ödenen tutarların KVK ve KDV indirimi

İlgi            : 20.07.2017 tarihli özelge talep formunuz.

İlgide kayıtlı özelge talep formunuz ve ekleri incelenmiş olup şirketiniz tarafından bazı müşterilerinizin aktifinde kayıtlı araçlarına köprü, otoyol ve tünel olmak üzere HGS ürününün geçerli olduğu geçişlerde kullanmaları için şirketiniz tarafından temin edilen HGS cihazlarının geçiş ücretlerinin PTT tarafından yetkilendirilen bankalara ödendiği ve söz konusu tutarların müşterilerinize fatura düzenlemek suretiyle yansıtıldığı bir sistem kuracağınızı belirterek, 

• HGS bedellerinin bankaya ödenmesi karşılığında temin ettiğiniz ödeme dekontuna istinaden ilgili tutarların kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınıp alınmayacağı,

• Ödenen tutara ilişkin olarak indirilecek KDVnin iç yüzde yöntemi ile hesaplanarak ilgili döneme ait KDV beyannamesinde indirim konusu yapılıp yapılmayacağı,

• Yap-işlet-devret yöntemi ile işletilen köprü ve otoyollarda KDV oranı %8, diğerlerinde %18 olduğundan, ödenen tutarlar üzerinden iç yüzde yöntemi ile %8-%18 oranında KDV hesaplanarak KDV beyannamesinde indirim konusu yapılıp yapılmayacağı 

• Yap-işlet-devret yöntemi ile işletilen köprü ve otoyollardan geçen müşterilerinize yansıtacağınız geçiş bedelleri için düzenleyeceğiniz faturada uygulanacak olan KDV oranının %8 olarak mı, %18 olarak mı hesaplanacağı,

 hakkında Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN:

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 227nci maddesinin birinci fıkrasında, Kanunda aksine hüküm olmadıkça, bu Kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsikinin mecburi olduğu hükme bağlanmış olup söz konusu kayıtların 229uncu ve müteakip maddelerinde yer alan belgelerden herhangi biri ile tevsik edilmesi gerekmektedir.

Mezkur Kanunun 253 üncü maddesinde ise, Kanuna göre defter tutmak mecburiyetinde olanların, tuttukları defterlerle üçüncü kısımda yazılı vesikaları,  ilgili bulundukları yılı takip eden takvim yılından başlayarak beş yıl süre ile muhafaza etmeye mecbur oldukları hüküm altına alınmıştır.

Diğer taraftan, anılan Kanunun mükerrer 257nci maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi ile Maliye Bakanlığı, mükellef ve meslek grupları itibariyle muhasebe usul ve esaslarını tespit etmeye, bu Kanuna göre tutulmakta olan defter ve belgeler ile bunlara ilaveten tutulmasını veya düzenlenmesini uygun gördüğü defter ve belgelerin mahiyet, şekil ve ihtiva etmesi zorunlu bilgileri belirlemeye, bunlarda değişiklik yapmaya yetkili kılınmıştır.

Bu kapsamda, mükellefler tarafından yapılan HGS ödemelerinde Bankalar tarafından düzenlenen dekontların tevsik edici belgeolarak kullanılması Bakanlığımızca kabul edilmektedir.

KURUMLAR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN:

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 6ncı maddesinin birinci fıkrasında kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı belirtilmiş; aynı maddenin ikinci fıkrasında da safi kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır.

Kurum kazancının safi tutarının tespit edilmesinde Kurumlar Vergisi Kanununun 8inci maddesi yanında Gelir Vergisi Kanununun 40ıncı maddesinde yer alan giderler indirilebilecektir. 

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 40ıncı maddesinde, safi kazancın tespit edilmesinde indirilecek giderler sayılmış olup, aynı maddenin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde, ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderlerin safi kazancın tespitinde gider olarak indirileceği hükmüne yer verilmiştir.

Bir giderin, kazancın elde edilmesi ve idamesi ile ilgili olduğunun kabulü için; işin mahiyeti ve genişliği ile uygun olması, giderle kazancın elde edilmesi ve idamesi arasında illiyet bağının bulunması, giderlerin keyfi olmaması yani kazancın elde edilmesi için mecburi olarak yapılması, yapılan gider karşılığında gayrimaddi bir kıymet iktisap edilmemiş olması ve Vergi Usul Kanununa göre tevsik edici belgelere dayandırılması gerekmektedir.

Bu hüküm ve açıklamalara göre, bazı müşterilerinizin aktifinde yer alan ve şirketiniz faaliyetlerinde kullanılmayan araçlara ilişkin olarak ödenen HGS bedellerinin kurum kazancınızın tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmamaktadır.

Ancak, müşterilerinizin araçlarına ait olan ve şirketinizce ödenen HGS bedellerinin müşterilerinize yansıtılması amacıyla şirketinizce düzenlenen faturada yer alan tutarı kazancınızın tespitinde gelir olarak dikkate almanız durumunda, müşterilerinize yansıtılan söz konusu tutarların kurum kazancınızın tespitinde gider olarak dikkate alınabilmesi mümkündür.

KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN:

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun;

• 1/1 inci maddesinde, Türkiye'de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin KDV ye tabi olduğu,

• 20/4 maddesinde, belli bir tarifeye göre fiyatı tespit edilen işler ile bedelin biletle tahsil edildiği hallerde tarife ve bilet bedeli Katma Değer Vergisi dahil edilerek tespit olunacağı ve verginin müşteriye ayrıca intikal ettirilmeyeceği,
  

• 29/1-a maddesinde, mükelleflerin yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden, bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça, faaliyetlerine ilişkin olarak kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisinin indirilebileceği,
  

• 29/3 üncü maddesinde, indirim hakkının vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılı aşılmamak şartıyla, ilgili vesikaların kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde kullanılabileceği,
  

• 30/d maddesinde, Gelir ve Kurumlar Vergisi kanunlarına göre kazancın tespitinde indirimi kabul edilmeyen giderler dolayısıyla ödenen katma değer vergisinin indirilemeyeceği,
  

• 34/2 nci maddesinde ise katma değer vergisinin fatura ve benzeri vesikalarda ayrıca gösterilmesine gerek görülmeyen işlemlerde vergi indiriminin nasıl belgelendirileceğinin Maliye ve Gümrük Bakanlığınca tespit olunacağı